ใช้งานปั๊มน้ำอย่างไรให้ปลอดภัยในวันที่น้ำท่วมสูง?

วิธีใช้งานปั๊มน้ำให้ปลอดภัยเมื่อเกิดน้ำท่วมสูง

ปั๊มน้ำเป็นอุปกรณ์สำคัญของบ้านและอาคาร แต่เมื่อเกิดน้ำท่วมสูง ความเสี่ยงต่อความเสียหายและอันตรายจากไฟฟ้าจะเพิ่มขึ้นมาก ผู้ใช้งานจำนวนมากไม่แน่ใจว่าควรใช้ปั๊มน้ำต่อหรือไม่ ควรปิดเมื่อไหร่ หรือควรเช็กอะไรเป็นพิเศษก่อนเริ่มเดินระบบ ซึ่งหากใช้งานไม่ถูกต้อง นอกจากปั๊มน้ำจะเสียหายถาวร ยังอาจทำให้เกิดไฟรั่ว ไฟดูด หรือระบบน้ำเสียทั้งชุดได้ ดังนั้นบทความนี้จะพาเจาะลึกวิธีใช้งานปั๊มน้ำอย่างถูกต้องและปลอดภัยในวันที่น้ำท่วมสูง พร้อมวิธีประเมินสภาพปั๊มน้ำ การป้องกันล่วงหน้า และแนวทางเลือกบริการหรืออุปกรณ์เสริมให้เหมาะกับพื้นที่ที่น้ำท่วมบ่อย

ทำไมปั๊มน้ำจึงมีความเสี่ยงเมื่อเกิดน้ำท่วม

เมื่อปั๊มน้ำถูกติดตั้งไว้ในพื้นที่ต่ำ เช่น ห้องปั๊ม ท้ายบ้าน หรือบริเวณที่มีระดับพื้นต่ำกว่าอาคารหลัก ความเสี่ยงแรกที่เกิดขึ้นทันทีคือน้ำสามารถไหลเข้าตัวเครื่อง มอเตอร์ และชุดสายไฟได้ง่าย หากระดับน้ำสูงขึ้นจนถึงจุดที่ปั๊มน้ำตั้งอยู่ ปัญหาต่างๆ จะตามมา เช่น การลัดวงจร ไฟรั่ว การทำงานผิดปกติ หรือแม้แต่แรงดันย้อนกลับที่ทำให้ใบพัดและซีลยางเสียหาย ซึ่งผู้ใช้ทั่วไปอาจไม่เห็นความผิดปกติภายนอก แต่ความเสียหายภายในเกิดขึ้นแล้วโดยไม่รู้ตัว

อีกประเด็นที่มักเกิดคือระบบน้ำโดยรวมไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับน้ำท่วม เช่น ห้องปั๊มไม่มีระบบระบายน้ำ ไม่มีฐานยกปั๊ม ไม่มีตู้ควบคุมกันน้ำ ทำให้ความเสียหายรวมมูลค่าสูงขึ้น รวมถึงปัญหาด้านสุขอนามัย เช่น น้ำท่วมที่ปนเปื้อนเชื้อโรคอาจย้อนกลับเข้าสู่ท่อหรือแทงค์โดยไม่ได้ตั้งใจ

ควรใช้งานปั๊มน้ำต่อหรือควรปิดทันทีเมื่อเกิดน้ำท่วม

คำตอบขึ้นอยู่กับระดับน้ำ ตำแหน่งปั๊ม และสภาพการติดตั้งจริง แต่หลักการที่ควรปฏิบัติมีดังนี้

• หากน้ำท่วมถึงตัวเครื่องหรือจุดเชื่อมต่อสายไฟ: ควรปิดทันที เพราะมอเตอร์ปั๊มน้ำยังคงมีไฟหล่อเลี้ยง แม้จะไม่ทำงานก็ตาม หากน้ำสัมผัสชุดสายไฟหรือขั้วต่อจะเกิดไฟรั่วได้ทันที
• หากน้ำยังไม่ท่วมถึงเครื่องแต่มีโอกาสเพิ่มระดับ:  ควรรีบปิดระบบและยกปั๊มน้ำหนีน้ำ หากพื้นที่ไม่สามารถยกได้ ควรตัดไฟบริเวณห้องปั๊มทั้งหมด
• หากเป็นปั๊มสระว่ายน้ำหรือปั๊มน้ำที่ลิงก์กับระบบกรอง:  ส่วนนี้มีความเสี่ยงสูงกว่าปั๊มน้ำทั่วไป เพราะมีชุดคอนโทรลและวาล์วหลายจุด หากน้ำเข้าแม้เพียงเล็กน้อยอาจเกิดปัญหาทั้งระบบ ควรปิดทันที

พูดง่ายๆ คือ หากระดับน้ำสัมผัสตัวปั๊มน้ำหรือมีความเสี่ยงว่าจะสัมผัส ต้องหยุดใช้งานทันทีเพื่อความปลอดภัยก่อนเสมอ

ข้อควรระวังที่สำคัญที่สุดเมื่อจำเป็นต้องใช้งานปั๊มน้ำในช่วงน้ำท่วม

ผู้ใช้งานหลายคนยังต้องใช้ปั๊มน้ำเพื่อสูบน้ำออกไม่ให้บ้านท่วมหนักขึ้น ในกรณีนี้สามารถทำได้ แต่ต้องระวังเป็นพิเศษ

• สายไฟและปลั๊กต้องอยู่สูงกว่าระดับน้ำ: แม้จะเป็นงานชั่วคราว การลากปลั๊กหรือต่อพ่วงแบบไม่ระวังจะเพิ่มความเสี่ยงไฟดูดอย่างรุนแรง ควรติดตั้งบนที่สูงหรือใช้อุปกรณ์ที่ผ่านมาตรฐานกันน้ำ
• ต้องมั่นใจว่าปั๊มน้ำที่ใช้เหมาะสำหรับการสูบน้ำท่วม: ปั๊มสำหรับดูดน้ำเสียหรือไดโวจะแตกต่างจากปั๊มน้ำบ้านทั่วไป เพราะถูกออกแบบให้รองรับน้ำสกปรกหรือเศษตะกอนได้ ผู้ใช้ไม่ควรนำปั๊มน้ำอัตโนมัติทั่วไปมาใช้สูบน้ำท่วม เนื่องจากโครงสร้างภายในไม่รองรับสิ่งสกปรกและจะพังง่ายมาก
• ตรวจสอบอุณหภูมิมอเตอร์ระหว่างใช้งาน: ในสถานการณ์ที่ต้องสูบน้ำจำนวนมาก มอเตอร์อาจทำงานหนักจนร้อนจัด การหยุดพักเป็นระยะจะช่วยยืดอายุการใช้งานได้มาก
• อย่าเดินเข้าไปจับปั๊มขณะทำงาน: ไม่ควรสัมผัสปั๊มที่กำลังเดินระบบเมื่ออยู่ในน้ำ เพราะต่อให้เป็นปั๊มน้ำคุณภาพดี หากมีจุดใดจุดหนึ่งเกิดไฟรั่วขึ้นมา ความเสี่ยงต่อผู้ใช้งานจะสูงมาก

วิธีประเมินสภาพปั๊มน้ำหลังน้ำท่วมแบบช่างมืออาชีพ

หลังน้ำลด ปั๊มน้ำที่ถูกน้ำท่วมควรตรวจละเอียดก่อนใช้งานทุกครั้ง ไม่ควรเปิดทดลองทันทีเพราะอาจทำให้ความเสียหายเพิ่มขึ้น วิธีตรวจที่ถูกต้องมีดังนี้

• ตรวจจุดที่น้ำเข้า: ช่างมืออาชีพจะสังเกตช่องระบายอากาศ ขั้วต่อไฟฟ้า ซีลหน้าแปลน และรอยต่อท่อ เพราะเป็นจุดที่น้ำมักเข้าได้ง่ายที่สุด หากมีความชื้นหรือคราบน้ำท่วมอยู่ ให้สันนิษฐานว่าอาจมีน้ำเข้าไปภายในมอเตอร์แล้ว
• ตรวจสภาพมอเตอร์ว่าแห้งสนิทหรือไม่: การเปิดใช้งานขณะที่มอเตอร์ยังชื้นจะทำให้ขดลวดช็อตทันที ช่างส่วนใหญ่จะใช้วิธีตากลม 24 ชั่วโมง หรือนำลมร้อนเป่าให้แห้งสนิทก่อนเริ่มทดสอบ
• ตรวจลูกปืนและใบพัด: น้ำท่วมทำให้ลูกปืนมีสนิมเร็วมาก หากได้ยินเสียงฝืด เสียงหอน หรือใบพัดหมุนไม่สมูธ แปลว่าต้องถอดล้างหรือเปลี่ยนใหม่
• ตรวจชุดคาปาซิเตอร์และระบบไฟ: อุปกรณ์ไฟฟ้าภายในหากโดนน้ำเพียงเล็กน้อยอาจเสียหายได้ทันที ต้องตรวจและเปลี่ยนก่อนใช้งานเสมอ
• ตรวจการทำงานร่วมกับถังแรงดันหรือสวิตช์แรงดัน: หากเป็นปั๊มน้ำบ้านทั่วไป การทำงานผิดปกติของสวิตช์แรงดันมักเกิดหลังน้ำท่วม เช่น ปั๊มตัดบ่อย ปั๊มไม่ตัด หรือแรงดันผิดปกติ ต้องทดสอบใหม่ทั้งระบบ

ปั๊มน้ำในวันที่น้ำท่วมสูงเป็นอุปกรณ์ที่ต้องใช้อย่างระมัดระวังมากที่สุด เพราะเกี่ยวข้องกับทั้งระบบไฟฟ้า ระบบน้ำ ความปลอดภัยของผู้อยู่อาศัย และงบประมาณซ่อมบำรุง หากใช้งานต่อโดยไม่ตรวจหรือไม่รู้วิธีป้องกัน ความเสียหายอาจมากกว่าที่คิด การรู้วิธีประเมิน การปิดระบบ การตรวจหลังน้ำลด และการเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสมคือสิ่งที่จะช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมาก

สอบถามรายละเอียดเครื่อง ปั๊มน้ำอัตโนมัติ WAVE เพิ่มเติม ได้ที่
สำนักงานใหญ่ 648-648/2 ถนนบางบอน 5 แขวงบางบอน เขตบางบอน กรุงเทพฯ 10150
ให้บริการทุกวัน จันทร์-เสาร์ เวลา 8.00-17.00 น.
Tel : 02-814-8565, 02-814-9449, 081-7003411
LINE : @wave.co.th
E-Mail : contact@wave.co.th
Facebook : www.facebook.com/wavecommunity
Website : https://wave.co.th